Μια ξεχωριστή γυναίκα...

Η Μαρία Μοντεσσόρι,  γεννήθηκε στην επαρχία Chiaravalle της Ιταλίας το 1870.

Ήταν η πρώτη γυναίκα που σπούδασε ιατρική, της οποίας αναγορεύτηκε διδάκτωρ το 1896. Η επιθυμία και η ανάγκη της για βαθύτερη παιδαγωγική μόρφωση την οδήγησαν να εγγραφεί το 1902 στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ρώμης, όπου σπούδασε Παιδαγωγική, Φιλοσοφία και Ψυχολογία.

Στην ψυχιατρική κλινική του Πανεπιστημίου είχε την ευκαιρία να ασχοληθεί με παιδιά με νοητική υστέρηση. Τότε διαπίστωσε ότι η Παιδαγωγική πρέπει να συνεργαστεί με την Ιατρική για την θεραπεία αυτών των παιδιών γιατί, ακόμα και αυτά τα άτυχα παιδιά, όταν ενθαρρύνονταν κατάλληλα, αποκτούσαν ένα αυθόρμητο ενδιαφέρον στη μάθηση και μία αυθόρμητη αυτοπειθαρχία.

Η Μοντεσσόρι ίδρυσε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο για τη μελέτη των προβλημάτων των τροφίμων του φρενοκομείου της Ρώμης. Στο ινστιτούτο αυτό δίδαξε και η ίδια και εφάρμοσε τη μέθοδό της, την οποία ύστερα θέλησε να εφαρμόσει και στα ομαλώς αναπτυσσόμενα άτομα. Η Μ. Μοντεσσόρι αναρωτιέται : «ενώ όλοι θαύμαζαν τα καθυστερημένα παιδιά του σχολείου μου, εγώ αναζητούσα τις αιτίες που κρατούσαν τόσο πίσω τα γερά και ευτυχισμένα παιδιά των κανονικών σχολείων που στα τεστ νοημοσύνης ήταν ίσα με τους δικούς μου δύστυχους μαθητές».

Όσο περισσότερο εμβάθυνε στην ανώμαλη αυτή κατάσταση, τόσο περισσότερο δυνάμωνε η πεποίθησή της ότι η αιτία βρισκόταν σε κάποια διαφορά στις εκπαιδευτικές αρχές.

Έτσι το 1909, όταν η Μοντεσσόρι εγκατέλειψε τη δουλειά της με τα παιδιά στο επανορθωτικό σχολείο της Ρώμης, δούλευε κιόλας στο μυαλό της την ιδέα μιας διαφορετικής εκπαιδευτικής αγωγής των παιδιών στα σχολεία. Έτσι, επέτεινε τη δράση της στην ίδρυση και οργάνωση κέντρων προσχολικής αγωγής, τα οποία ονόμασε «σπίτια του παιδιού» και στο συγγραφικό της έργο, το οποίο την κατέστησε διεθνώς γνωστή, ιδιαίτερα το περίφημο επιστημονικό της σύγγραμμα «η μέθοδος της επιστημονικής παιδαγωγικής και το σπίτι των παιδιών».

Οι εμπνευσμένες εκπαιδευτικές ιδέες της Μ. Μοντεσσόρι έπιασαν βαθιές ρίζες σε όλο τον κόσμο και αποδείχτηκε ότι μπορούν να έχουν καθολική εφαρμογή, ανεξάρτητα από χώρα και φυλή. Με το σύστημά της απέβλεψε στο σεβασμό της ανάπτυξης του παιδιού, στη βοήθεια να εκδηλώσει τις ικανότητές του και στην εδραίωση, μέσω της υγιούς, δίκαιας και δημοκρατικής αγωγής, μιας ειρηνικής ανθρωπότητας, στην οποία ο εγωισμός, οι ανισότητες, οι πόλεμοι και η άσκηση βίας, με οποιοδήποτε τρόπο, δε θα έχουν θέση.

Επί σαράντα ολόκληρα χρόνια, από χώρα σε χώρα, σε ειρηνικούς και εμπόλεμους καιρούς, η Μοντεσσόρι δε σταμάτησε ούτε στιγμή τις εκπαιδευτικές περιοδείες και τις έρευνές της. Ήταν τόσες πολλές οι προσκλήσεις από την Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία, που μη μπορώντας να τις αποδεχτεί όλες έλεγε: «έχω τόση πρακτική δουλειά να κάνω που δεν μπορώ να μιλώ όλη την ώρα». Η Μοντεσσόρι είδε ότι η μέθοδός της θα εκτεινόταν πέρα από τα όρια του εκπαιδευτικού συστήματος και θα έφερνε αλλαγές και στο σπίτι και τελικά και μέσα στην κοινωνία. Καταλάβαινε ότι αυτό έκρυβε τον κίνδυνο παρανόησης και κακής εφαρμογής των αρχών της μεθόδου της. Έτσι, για τα επόμενα σαράντα χρόνια της ζωής της αφοσιώθηκε στο συγγραφικό έργο. Τόσο τεράστιο και πολύμορφο είναι το παραγωγικό της έργο, που θα χρειαστούν πολλά χρόνια μέχρι να γίνει καθολικά γνωστό και να εφαρμοστεί στο χώρο της εκπαίδευσης. Ενώ θα χρειαστούν πολλαπλάσια χρόνια για να εφαρμοστούν στη ζωή της οικογένειας και στην κοινωνία. Ένα τεράστιο μέρος των γραπτών της παραμένουν ατακτοποίητα και αδημοσίευτα.

Η παιδαγωγική της Μοντεσσόρι βασίζεται σε επιστημονικές αρχές, οι οποίες αναφέρονται στη γνώση της φύσης και της εξέλιξης του παιδιού. Η φιλοσοφική και ψυχολογική βάση στη μέθοδό της είναι το άτομο, σαν πυρήνας της κοινωνίας και η ελευθερία του. Εδώ το παιδί θα εκφράσει τις ανάγκες του, θα εκδηλώσει τις κλίσεις του, θα αναπτύξει τις ικανότητές του. Από την ελεύθερη συνάντηση με το περιβάλλον θα προέλθει η ελεύθερη ενέργεια και δράση του παιδιού και η ελεύθερη αυτοέκφρασή του. Η αυταξία της παιδικής ηλικίας συνδέεται με την αυτοανάπτυξη και την αυτοαγωγή του παιδιού, πράγμα που σημαίνει αυτοδιδασκαλία. Σύμφωνα με αυτά, η μάθηση στο σύστημα της Μοντεσσόρι δεν έχει την έννοια της διδασκαλίας, αλλά της δημιουργίας ενός παιδευτικού περιβάλλοντος κατάλληλα οργανωμένου για τις ανάγκες του πειραματισμού, της δράσης και της εξέλιξης του πνεύματος του μαθητή.

Η μέθοδος της Μοντεσσόρι βασίστηκε στην υπομονετική παρατήρηση της φύσης του παιδιού και αποκάλυψε ότι τα παιδιά έχουν το δικό τους ρυθμό ανάπτυξης μέσα από μία σειρά από αισθητήριες περιόδους, όπου αποκτούν έντονη επίγνωση της γλώσσας, της τάξης, των δικών τους αισθήσεων και της κοινωνίας. Επίσης αναδείχτηκε η ακατανίκητη ανάγκη του παιδιού να μάθει με την άσκηση, δοκιμάζοντας στην πράξη τις δυνάμεις του. Αποκάλυψε την κλίση και αγάπη του παιδιού για δουλειά που το απασχολεί σωματικά και πνευματικά και τη μεγάλη του ικανότητα για συγκέντρωση. Η χαρά που νιώθει το παιδί από τη δουλειά που αναλαμβάνει να κάνει είναι απροσμέτρητη. Έτσι, μέσα από τη μοντεσσοριανή μέθοδο, οι αίθουσες των σχολείων μεταμορφώθηκαν από ανιαρούς πειθαρχημένους χώρους σε ζωηρόχρωμες, απλές και ανεπίσημες παιδικές εστίες. Η μέθοδος της Μοντεσσόρι, ενώ προσφέρει στα παιδιά το μάξιμουμ του αυθορμητισμού, δεν παύει να τα κάνει ικανά να φθάσουν ακόμη και σε υψηλά επίπεδα ακαδημαϊκής μόρφωσης.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής της συνήθιζε να περιγράφει τη λειτουργία της εκπαίδευσης σαν «βοήθεια στη ζωή». Η εκπαίδευση, όπως και η ιατρική, είναι μία τέχνη που συνεπάγεται τη συνεργασία με τη φύση. Πραγματικά όσο πιο βαθιά εισχωρεί κανείς στις ιδέες της τόσο περισσότερο βρίσκεται μπροστά στην παρουσία του μυστηρίου και των κρυφών και δημιουργικών δυνάμεων της φύσης. Σύμφωνα με την Μοντεσσόρι, είναι απαραίτητο να δώσουμε στο παιδί την ευκαιρία να αναπτυχθεί σύμφωνα με τους νόμους της φύσης. Όλα τα άλλα έρχονται σαν συνέπεια κυριαρχεί πάνω στο σώμα του , κινείται όπως θέλει και ξέρει να παρατηρεί τον εαυτό του. Μπορούμε να δούμε ότι έφθασε στην κυριαρχία αυτή από το γεγονός ότι είναι ικανό να έχει απόλυτη ηρεμία. Η κυριαρχία που μπορεί να κατακτήσει ένα παιδί είναι συχνά ανώτερη από αυτή του ενηλίκου. Τα παιδιά που είναι αυτοπειθαρχημένα είναι προς το δρόμο της φυσικής ψυχικής ανάπτυξης. Μπορούν να υπακούσουν στη θέληση κάποιου, επειδή έχουν υποτάξει τη δική τους θέληση πρώτα: Η υπακοή και η πειθαρχία δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια μορφή ψυχικής επιδεξιότητας που προϋποθέτει ψυχική ισορροπία.

Τα παιδιά στα πειραματικά σχολεία της Μοντεσσόρι, που ήταν τόποι όπου μπορούσαν να εργάζονται ήρεμα, να αποκαλύπτουν τον εαυτό τους και να απελευθερώνουν το καταπιεσμένο τους πνεύμα, εκδήλωναν τρόπους συμπεριφοράς και δράσης ξένους προς την παιδική ηλικία. Αυτό στάθηκε αφορμή για σκέψη πάνω σε σοβαρά εκπαιδευτικά λάθη πάνω στα πιο λεπτά και εύπλαστα μέλη της ανθρώπινης κοινωνίας. Τα παιδιά στα σχολεία αυτά δεν έδειχναν ενδιαφέρον για παραμύθια και ιστοριούλες . Εκείνο που διαρκώς επιζητούσαν ήταν να απελευθερωθούν από τους ενήλικες και να δράσουν μόνα τους, εκδηλώνοντας την αντίθεσή τους σε κάθε προσπάθεια βοήθειας που τους προσφέρονταν. Ήταν ήρεμα, απορροφημένα από τη δουλειά τους, φτάνοντας σε ένα εκπληκτικό επίπεδο παιδικής γαλήνης. Όταν τα παιδιά ολοκλήρωναν κάποια δουλειά, φαίνονταν ήρεμα, ξεκούραστα και βαθύτατα ευχαριστημένα.Σημαντική διαπίστωσή της ήταν ότι το παιδί χρησιμοποιεί αυτά που μαθαίνει για λογαριασμό άλλων παιδιών που δεν τα καταφέρνουν και τόσο καλά. Επιπλέον δε θεωρεί τη δουλειά που έκανε ως λόγο για να ανταμειφθεί. Είναι η ίδια η δουλειά που ανταμείβει το παιδί.

Η έρευνα για την ανακάλυψη του πραγματικού παιδιού, που κρύβεται πίσω από αυτό που διαμόρφωσαν οι μεγάλοι, αποτελούσε πάντα το κέντρο των προσπαθειών της Μοντεσσόρι. Για αυτήν κανένα κοινωνικό πρόβλημα δεν είναι τόσο παγκόσμιο και τόσο καθολικό όσο το πρόβλημα της καταπίεσης του παιδιού.

Το παιδί που ζει σε ένα περιβάλλον που δημιούργησαν οι μεγάλοι με το δικό τους τρόπο ζωής δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις δικές του φυσικές και ψυχικές ανάγκες. Καταπιεσμένο από έναν πανίσχυρο ενήλικα που του λυγίζει τη θέληση και το υποχρεώνει να προσαρμοστεί σε ένα εχθρικό περιβάλλον, δεν μπορεί να αναπτυχθεί διανοητικά και ηθικά.

Θέση της Μοντεσσόρι είναι ότι οι μεγάλοι θα πρέπει να εγκαταλείψουν το ρόλο τους σαν δεσμοφύλακες και να περιορίσουν την εξαντλητική για το παιδί παρουσία τους, την επιτήρηση και την καθοδήγηση.

Στην πραγματικότητα, ολόκληρο το έργο της Μοντεσσόρι θα μπορούσε να συνοψιστεί στην προσπάθειά της να τερματίσει τον προαιώνιο αγώνα που εξακολουθεί να μαίνεται ανάμεσα στο παιδί και τον ενήλικα, ένας αγώνας που δεν είναι λιγότερο πραγματικός, επειδή διεξάγεται στο υποσυνείδητο.

Αρχή και βάση του έργου της Μοντεσσόρι είναι η απελευθέρωση της εσωτερικής ζωής του παιδιού. Η ελευθερία είναι η ατμόσφαιρα μέσα στην οποία μπορεί να αναπτυχθεί πολυδιάστατα ένα παιδί, και το πείραμα η βασική μεθοδολογία. Μία από τις θεμελιώδεις αρχές της ήταν η εμπιστοσύνη στο αυθόρμητο ενδιαφέρον του παιδιού σαν βασικό κίνητρο για τη μάθηση.

Η Μοντεσσόρι έβλεπε σαν στόχο της ελευθερίας, την τάξη της εσωτερικής ζωής του παιδιού και την ισορροπία ανάμεσα στις πιο υψηλές δραστηριότητες του μυαλού του και τις πρωτόγονες δραστηριότητες των αισθήσεών του.Η μέθοδός της αναπτύσσει στο σύνολό της την προσωπικότητα του παιδιού, όχι μόνο τις διανοητικές λειτουργίες του αλλά και τις δυνάμεις συλλογισμού, της πρωτοβουλίας και της ανεξάρτητης εκλογής, με τα συναισθηματικά τους συμπληρώματα.

Για τη Μοντεσσόρι, η εκπαίδευση απαιτεί την αξιοποίηση των εσωτερικών δυνάμεων του παιδιού για τη δική του καθοδήγηση. Η προσοχή πρέπει να διεγερθεί προοδευτικά, για να αναπτυχθούν οι δυνάμεις της συγκέντρωσης. Το πιο δύσκολο πράγμα για το δάσκαλο είναι να κατανοήσει ότι, επειδή το παιδί προοδεύει, αυτός πρέπει να συγκρατείται και να αποφεύγει να δίνει οδηγίες. Πρέπει να στηρίξει την πίστη του στο παιδί και την φιλική του στάση προς το λάθος. Ο δάσκαλος πρέπει να αφιερωθεί στην καλυτέρευση της ανθρωπότητας υπηρετώντας το παιδί.

Η Μοντεσσόρι ανακάλυψε ότι το παιδί διαθέτει διαφορετικές και ανώτερες ιδιότητες από αυτές που συνήθως του αποδίδουμε εμείς και ότι υπάρχει μία αυστηρή σχέση ανάμεσα στη χειρωνακτική εργασία και τη συγκέντρωση του πνεύματος. Έθεσε τις βάσεις για μία νέα αγωγή. Μίλησε για τη δυνατότητα του παιδιού να διδάσκεται μόνο του. Κατάφερε να μετατρέψει τη διδασκαλία σε παιχνίδι ενδιαφέροντος ανάμεσα στο διδάσκοντα και το διδασκόμενο. Τελικά, έδωσε στο παιδί τη θέση που του αξίζει στην κοινωνία των ανθρώπων μαζί με τη βεβαιότητα ότι τέτοια παιδιά μπορούν να υποσχεθούν ένα μέλλον καλύτερο για τον εαυτό τους και την ανθρωπότητα.

*μια πολύ ωραία βιογραφία με περισσότερες προσωπικές λεπτομέρειες στα αγγλικά εδώ

 *πηγη "νέα ακρόπολη"

* υπάρχει μία συγκινητική ταινία:  " teaching the future: the true story of Maria Montessori"

πρόταση 6: Αλεύρι + νερό = συγκέντρωση!

Μία από τις βροχερές μέρες που πέρασαν ο Δημήτρης έμεινε σπίτι και άρχισε να δυσκολεύεται... Σκέφτηκα λοιπόν ότι είναι ωραία ευκαιρία να δώσω λίγο τροφή στις αισθήσεις του. Με μερικά υλικά που πάντα έχουμε σπίτι του ετοίμασα ένα αισθητηριακό δίσκο:

• αλεύρι απλωμένο σε ένα πλαστικό δίσκο
• νερό μέσα σε μια αλατιέρα (μπορείτε αν το επαναλάβετε να βάλετε χρωματιστό νερό)
• μια μεγάλη πετσέτα μπάνιου στο πάτωμα γύρω από εκεί που δούλευε και είμαστε έτοιμοι...
• λίγη ταινία διπλής για να στερεώσω τον δίσκο στο τραπέζι, οι κινήσεις του ακόμα είναι απότομες νόμιζα...αλλά δεν χρειάστηκε.

 Στην αρχή τα υλικά δεν είχαν αναμειχθεί...

 Τα ακροδάχτυλα των παιδιών είναι πάρα πολύ ευαίσθητα  στις υφές, πολλές φορές στο σχολείο τα παιδικά χέρια αντιλαμβάνονταν  ελάχιστες λεπτομέρειες στην υφή ή την τραχύτητα αντικειμένων σε σχέση με τα ¨ταλαιπωρημένα" δικά μου! 

 αρχίζει να αναμιγνύει ...

και να πως γίνεται το ζυμάρι!

Συνέχισε για ώρα να αναμιγνύει, να κοιτάζει, να δοκιμάζει...

Το βλέμμα του δείχνει το πόσο τον ενδιέφερε αυτό που έκανε. Γύρω του υπήρχε θόρυβος και δραστηριότητα αλλά αυτό δεν του αποσπούσε καθόλου την προσοχή. Όλες του οι δυνάμεις ήταν επικεντρωμένες σε αυτό που έκανε. Κάνεις δεν τον διέκοψε, το υλικό τον πήγαινε από μόνο του να το ανακαλύψει. Αποφάσισε ο ίδιος πότε έχει τελειώσει. Βγήκε χαρούμενος και ήρεμος από αυτό που έκανε. Νομίζω ότι αυτό μπορεί και να λέγεται συγκέντρωση!

Με απλά πράγματα προκαλέστε τις αισθήσεις των παιδιών! Καλό κουράγιο στο μάζεμα!! Αξίζει τον κόπο!

ΜΟΝΤΕΣΣΟΡΙΑΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ 0-3 ΕΤΩΝ

ΟΙ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΗ ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΣΗΜΑΊΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΚΟΚΚΙΝΟ ΧΡΩΜΑ!

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΛΈΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΊΑΣ!!

Μοντεσοριανά εργαστήρια για γονείς και μέλλοντες γονείς, στο ΕΜΕΠΗ: " O ασυνείδητος δημιουργός...": Το παιδί από τη γέννηση ως τα 3 του χρόνια

Ένα πλασματάκι τόσο δα, που βάζει όλες του τις δυνάμεις για να γνωρίσει τον κόσμο, είναι ο ασυνείδητος δημιουργός! Τα τόσο σημαντικά 3 πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού θα είναι το επίκεντρο μιας σειράς διαλέξεων και εργαστηρίων βασισμένων στη μοντεσσοριανή προσέγγιση.

Το φαινομενικά ακίνητο σώμα του βρέφους κρύβει έναν εγκέφαλο που δουλεύει στα μέγιστα των ανθρωπίνων δυνατοτήτων προκειμένου να αφομοιώσει και να δομήσει την εσωτερική εικόνα του κόσμου...την εικόνα που εμείς οι "μεγάλοι" θα του προσφέρουμε.

Θα προσπαθήσουμε να γνωρίσουμε τους μηχανισμούς που διέπουν αυτή τη μοναδική λειτουργία αφομοίωσης του κόσμου και να μάθουμε πώς να προσφέρουμε στο παιδί το καλύτερο δυνατό περιβάλλον, για να αναπτυχθεί ολοκληρωμένα και ισορροπημένα. 

Τα μωράκια μέχρι 6 μηνών είναι ευπρόσδεκτα μαζί με τους γονείς τους! 

ΤΕΤΑΡΤΗ 15/1 και ΤΕΤΑΡΤΗ 22/1, 18.00-20.00, Ομιλία και συζήτηση: Το παιδί από τη γέννηση ως τα τρία του χρόνια.  Πως οργανώνουμε το δωμάτιο και το σπίτι γενικότερα για τον «ασυνείδητο δημιουργό». Ένα φαινομενικά «ακίνητο» σώμα και ένας εγκέφαλος που λειτουργεί στο μέγιστο των ανθρωπίνων δυνατοτήτων έχουν ανάγκη από ένα περιβάλλον οργανωμένο με σκέψη και γνώση.

ΤΕΤΑΡΤΗ 29/1, 18.00-20.00, Κατασκευή μομπίλ και παιχνιδιών για παιδιά έως 18 μηνών.

ΤΕΤΑΡΤΗ  5/2 και  ΤΕΤΑΡΤΗ 12/2, 18.00-20.00, Ομιλία και συζήτηση: Ο γονιός παρατηρητής Πόσα πράγματα δεν είναι όπως φαινομενικά φαίνονται και πόσο διαφορετικά μπορούμε να δούμε το παιδί μας μέσα από την παρατήρηση του. Πώς παρατηρούμε ένα παιδί μέσα στο σπίτι αλλά και εκτός. Πώς και γιατί καταφέρνει τόσο εύκολα να μας θυμώσει ή να μας γεμίσει ενοχές; Παρατήρηση και θυμός: δύο έννοιες που φαίνονται ασύνδετες και όμως δεν είναι.

ΤΕΤΑΡΤΗ 5/3 ΚΑΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 13/3, 18.00-20.00, Ομιλία και συζήτηση: Τα κατάλληλα παιχνίδια. Γνωρίζουμε το παιδί 0-36 μηνών, τις ανάγκες του και βρίσκουμε τι παιχνίδια θα του προσφέρουμε σταδιακά, ώστε να έχει πάντα ενδιαφέρον. Γιατί δεν χρειάζεται πολλά αλλά λίγα και ουσιαστικά; Γιατί ενώ έχει πολλά και ακριβά θέλει τα δικά μας αληθινά αντικείμενα;

ΤΕΤΑΡΤΗ 26/3, 18.00-20.00, Εργαστήρι: Κατασκευή παιχνιδιών για παιδιά από 18 ως 36 μηνών. Θα κατασκευάσουμε παιχνίδι απο καθημερινά υλικά ή εναλλακτικά ένα βιβλίο από φωτογραφίες της οικογένειας. Θα συζητήσουμε πως διαβάζουμε ένα τέτοιο βιβλίο καθώς και πως μπορείτε να το επεκτείνετε και σε άλλα θέματα φτιάχνοντας βιβλία με τα παιδιά σας. Το κάθε μέλος της ομάδας θα επιλέξει τι θα κατασκευάσει κατα την διάρκεια του εργαστηρίου. Για το βιβλίο θα χρειαστούμε φωτογραφίες από στιγμές της οικογένειας και του παιδιού. Το εργαστήρι θα πραγματοποιηθεί με το μέγιστο 6 συμμετοχές και αν συμπληρωθούν και αλλές θέσεις θα δημιουργηθεί δεύτερη ομάδα σε άλλη ημερομηνία

ΤΕΤΑΡΤΗ 9/4 και ΤΕΤΑΡΤΗ 16/4, 18.00-20.00, Το φαγητό τα 3 πρώτα χρόνια ζωής. Πώς θα μάθει να τρώει σωστά, να δοκιμάζει από όλα, να έχεις υγιείς διατροφικές συνήθειες. Πώς αντιμετωπίζουμε το «σύνδρομο του γεμάτου κουταλιού». Ιδέες για την οργάνωση του τραπεζιού και του χώρου φαγητού. Το σουπλά της Μοντεσσόρι.

Τα εργαστήρια συντονίζει η Ντίνα Νομικού, μοντεσσοριανή εκπαιδευτικός, απόφοιτη του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου (thechildin.blogspot.gr) και θα γίνουν στο ΕΜΕΠΗ. Κόστος συμμετοχής 15 ευρώ στις διαλέξεις/ συζητήσεις και 20 ευρώ στα εργαστήρια (συμπεριλαμβάνονται τα υλικά).

EMEΠΗ: Ιωάννου Φιλήμονος 3 (μετρό Αμπελόκηποι ή Μέγαρο Μουσικής) Περισσότερες πληροφορίες στο τηλ. 211-4051903,www.childhood.gr και στο facebook.

Το Σάββατο 21/12/2013 ώρα 11.00 θα έχω την χαρά να παρουσιάσω στο συνέδριο την εισήγηση μου με τίτλο:

 “Η είσοδος στο σχολείο αλλιώς..”

Μια παράλληλη ιστορία της “προσαρμογής” από τα μάτια ενός παιδιού 2 ½ ετών και τις εμπειρίες μιας μοντεσσοριανής εκπαιδευτικού. Το παιδί σκέφτεται και η δασκάλα μας εξηγεί πως η “επώδυνη”  κατά γενική ομολογία μετάβαση του παιδιού από το οικογενειακό στο σχολικό περιβάλλον μπορεί να είναι μια ομαλή , ήρεμη και φυσιολογική διαδικασία; Κι αν δεν είναι πως δουλεύοντας απο κοινού την βοηθάμε να εξελιχθεί ομαλά. Πως η βαθιά γνώση των αναπτυξιακών του αναγκών και ο σεβασμός στην μοναδικότητα του  οδηγούν στον σχεδιασμό ενός προγράμματος προσαρμογής που απευθύνεται μόνο σε αυτό το παιδί σε αυτόν τον γονέα και  σε αυτή την οικογένεια. Η μοντεσσοριανή προσέγγιση για την προσαρμογή απαιτεί από τον εκπαιδευτικό να γνωρίζει βαθιά, να παρατηρεί το παιδί να επικοινωνεί τον γονιό και το παιδί, να πηγαίνει βήμα βήμα με ένα  και μοναδικό σκοπό, να αναπτυχθεί η ασφάλεια και η εμπιστοσύνη του παιδιού (και του  γονέα) προς το σχολικό περιβάλλον.

Το πρόγραμμα του συνεδρίου για την Μέθοδο Μοντεσόρι στις 20 και 21 Δεκεμβρίου 2013

εδώ!

Το πρώτο συνέδριο για την μέθοδο Μοντεσσόρι 20 και 21 Δεκεμβρίου 2013

 Λεπτομέρειες εδώ  http://www.montessoriani.gr/

Θα έχω την χαρά να παρουσιάσω την εισήγηση μου με τίτλο "Η είσοδος στο σχολείο αλλιώς.." Προσεχώς θα αναρτήσω το αναλυτικό πρόγραμμα και λεπτομέρειες.

Συνταγή για πάρτι...

Όπως όλες οι αξιοπρεπείς ελληνικές οικογένειες με παιδάκι αρχίσαμε να δίνουμε το παρόν σε παιδικά πάρτι φίλων και οικογένειας και όπως πάντα εγώ μπήκα σε σκέψεις, άλλοτε ακριβώς την στιγμή που συνέβαιναν τα γεγονότα και άλλοτε το βράδυ αφού ο Δημήτρης έπεφτε για ύπνο....

Όλες τις φορές η αρχική μου σκέψη ήταν "για ποιον γίνεται τελικά ένα παιδικό πάρτι;"

Αλλά ας πάρουμε λίγο τα πράγματα με τη σειρά. Για να έχει νόημα ένα παιδικό πάρτι πρέπει το παιδί να είναι σε ηλικία που να μπορούμε να συζητήσουμε μαζί του τις λεπτομέρειες. (Για να μην παρεξηγηθούμε ως "πάρτι" έχω στο μυαλό μου αυτό που έχετε και εσείς, κόσμος, μουσική, στολισμός και γενικά γιορτή που ακούγεται και φαίνεται.) Δηλαδή γύρω στα 4. Και τι γίνεται πριν; Το παιδί δεν θέλει ή δεν πρέπει να γιορτάσει τα γενέθλια του; 

Η ημέρα που γεννήθηκε ένα παιδί είναι ίσως η σημαντικότερη στιγμή στην ζωή την δική του αλλά και της οικογένειας του. Σαφώς και δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη, αλλά αντίθετα να είναι μια  μέρα που θα θυμάται με πολύ χαρά...Σε κάθε ηλικία άλλα πράγματα είναι αυτά που δίνουν χαρά σε ένα παιδί. Αυτόματα λοιπόν απαντάμε στο ερώτημα "Πότε είναι καιρός να κάνει ένα πάρτι με φίλους; Όταν το να είναι με φίλους το ευχαριστεί και μπορεί να επιλέξει. Πότε συμβαίνει αυτό; Μετά τα 4 με 5 τουλάχιστον! 

Πιο πριν το παιδικό πάρτι (με την έννοια που αναφέραμε παραπάνω) είναι δική μας ανάγκη και μόνο, αυτό δεν είναι κακό απλά ίσως μπορούμε να κάνουμε ένα πάρτι βόμβα για τα δικά μας γενέθλια και όχι για του παιδιού. 

Παρατηρώντας διαφορετικά πάρτι (σε παιδότοπο, σε σπίτι, σε εξοχικό) σε ένα κατέληξα στα εξής:

Τα παιδιά ελάχιστη αλληλεπίδραση είχαν μεταξύ τους και αν είχαν δεν έβγαινε πάντα σε καλό. Τα παιδιά κάτω των 3 δεν μπορούν να παίξουν συνεργατικά.

Τα χαροποιούσε που έρχονταν κόσμος στο σπίτι και άλλοτε πάλι καθόλου. 

Αν υπήρχε κάποιος να τα απασχολεί αυτό τα κρατούσε ήρεμα και χαρούμενα και ήταν αυτό που τους έδινε χαρά αλλά πάλι δεν είχαν ιδιαίτερη αλληλεπίδραση. 

Όσος περισσότερος κόσμος τόσο το χειρότερο.

Η ώρα που έγιναν καταλυτικής σημασίας...το απόγευμα ήταν ότι καλύτερο

Ο τρόπος που ήταν στημένος ο χώρος επίσης άλλοτε βοήθησε και άλλοτε οδήγησε σε φιάσκο.

Έχοντας και εγώ παιδί, νομίζω ότι αργά η γρήγορα θα έρθω στο ίδιο δίλημμα, τι να κάνουμε στα γενέθλια του. Στα πρώτα γενέθλια τα πράγματα ήταν εύκολα, η οικογένεια μερικοί φίλοι στο εξοχικό μας, έξω ώστε ο Δημήτρης να μπορεί να ξεκουραστεί όταν έρθει η ώρα. Έστησα και ένα αυτοσχέδιο ράφι με παιχνίδια για τις ηλικίες που θα έρχονταν σπίτι και οι μεγάλοι έψηναν και φάγαμε όλοι μαζί. Γνωρίζοντας το παιδί μου ξέρω ότι του δίνει μεγάλη χαρά να κάθεται σε οικογενειακά τραπέζια και αυτό ήταν που σκέφτηκα ότι θα θυμάται από τα γενέθλια του, ένα μεγάλο τραπέζι με όλη την οικογένεια να του εύχεται και να συζήτα. Κάθισε με μεγάλη ευχαρίστηση. Έφτιαξα και μια αυτοσχέδια τούρτα και αυτό ήταν. Ο Δημήτρης πέρασε καλά ήταν ήρεμος και χαρούμενος. Αυτό μας αρκούσε...Ήταν τα πρώτα του γενέθλια θέλαμε εμείς πολύ να το γιορτάσουμε και έτσι βρήκαμε μια μέση λύση που μας ευχαριστούσε όλους. Ίσως αν πηγαίναμε μια πολύ ωραία βόλτα και σβήναμε την τούρτα του οι τρεις μας κοντά στην θάλασσα που αγαπά να του άρεσε πολύ περισσότερο, δεν θα άρεσε ίσως σε αυτούς που τον αγαπούν πολύ (υπόλοιπη οικογένεια).

Αν λοιπόν αναρωτιέστε τι θα πρέπει να λάβετε υπόψιν πριν αποφασίσετε για τα γενέθλια του παιδιού είναι, να μερικά που μου έρχονται στο νου...

Η ηλικία: κάτω των τριών κρατείστε την γιορτή σε στενό οικογενειακό περιβάλλον και προσπαθήστε να μην καλέσετε πάνω από 2 παιδιά επιπλέον.  Ο χρυσός κανόνας της ηλικίας+2 θα σας βοηθήσει (πχ είναι 3 ετών +2= 5 παιδιά). Αν η άμεση οικογένεια έχει περισσότερα παιδιά επιλέξτε να μην το κάνετε στο σπίτι αλλά σε έναν ανοιχτό χώρο που θα επιλέξετε αναλόγως εποχής. Ένα πάρκο, μια παραλία, μια ωραία παιδική χαρά με παγκάκια θα ήταν ιδανικά. Τα παιδιά απλώνονται βρίσκουν ενδιαφέρον στην φύση και δεν επιβαρύνεται πολύ η ατμόσφαιρα. Μόνο μια πολύ παγωμένη μέρα ή βροχή μπορεί να σας εμποδίσει, κατά τα άλλα καλά ντυμένοι μια χειμωνιάτικη ηλιόλουστη μπορείτε να περάσετε περίφημα. Αν κάτι σας εμποδίζει είναι προτιμότερο να γιορτάσετε πολύ οικογενειακά παρά να κάνετε κάτι υπερβολικό. Αν μείνετε σπίτι φροντίστε την ρουτίνα του παιδιού και σύμφωνα με αυτή οργανώστε το πρόγραμμα. Οι ενήλικες είναι ευέλικτοι τα παιδιά κάτω των 3 όχι και τόσο.

Από τα 4-5 και άνω το παιδί μπορεί να επιλέξει μεταξύ ΔΙΚΩΝ σας προτάσεων τι θα κάνει στα γενέθλια του. Κρατήστε τον έλεγχο της κατάστασης αλλά και των καλεσμένων. Οργανώστε δραστηριότητες που θα τα κρατήσουν ευχάριστα απασχολημένα. Συμμετέχετε και εσείς σε αυτές, το παιδί το θέλει περισσότερο αυτό από το να έρθει κάποιος επαγγελματίας σε αυτή την ηλικία. Αν είστε σπίτι  οργανώστε το χρόνο που θα χορέψετε ή θα παίξετε μουσικές καρέκλες και κάντε μια αρχή,μέση και τέλος στο πάρτι. Δεν θα πρέπει να διαρκέσει πάνω από μιάμιση με 2 ώρες.

Σε μεγαλύτερες ηλικίες μπορείτε να σκεφτείτε μαζί με το παιδί κάτι ξεχωριστό για εκείνη την ημέρα που μπορεί να μην είναι απαραίτητα ένα πάρτι. Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα αλλά έχουν και περισσότερο νόημα αν τα έχουν αποφασίσει από μόνα τους. Για να φτάσουν όμως να μπορούν να επιλέξουν και να τα εκφράσουν θα πρέπει να τα έχετε προστατεύσει σε μικρότερες ηλικίες...

Το μέρος και η διάρκεια, όσο πιο μικρό το παιδί τόσο πιο ελεγχόμενο και το μέρος αλλά και μικρή η διάρκεια (ξεκινώντας από μία ώρα). Αν πρόκειται για στενή οικογενειακή συγκέντρωση δεν χρειάζεται να τους διώξετε αλλά ο 2χρονος εορταζόμενος μπορεί να αποσυρθεί για τον μεσημεριανό του ύπνο (αν το κάνετε Κυριακή πρωί ας πούμε).

Το περιβάλλον, έχετε στο νου σας ότι η συγκέντρωση είναι για παιδιά και για μεγάλους, αλλά πρωταρχικά για παιδιά άρα πρέπει ο χώρος να είναι φιλόξενος πρωταρχικά για αυτά. Ζητήστε την βοήθεια των μεγάλων και βάλτε στους στο παιχνίδι, τελικά μπορεί και να τους αρέσει. 

Η ώρα είναι πολύ σημαντική, το πρωί τα παιδιά είναι ήρεμα και ξεκούραστα και μπορείτε ευκολότερα να οριοθετήσετε την διάρκεια της γιορτής. Νωρίς το απόγευμα επίσης είναι μια καλή ώρα αλλά πάτε προς το τέλος της ημέρας. Αναλόγως με την ηλικία θα ξέρετε και τις αντοχές.

Η διαδικασία: βάλτε κάποια ορόσημα που θα ορίσουν την αρχή, την μέση και το τέλος της γιορτής ώστε να αποφύγετε την κούραση των παιδιών που δεν θέλουν να τελειώσει αλλά κοιμούνται και όρθια. Το τέλος ας πούμε θα μπορούσε να είναι να συγκεντρωθούν όλοι οι καλεσμένοι και να τραγουδήσουν ένα αγαπημένο τραγούδι του παιδιού και να τους μοιράσετε κάποιο δώρο ή ένα κέρασμα για το σπίτι, ευχαριστώντας τους που ήρθαν στη γιορτή. Κρατείστε την ατμόσφαιρα ζεστή , φιλόξενη και με ήπιους τόνους. Βάλτε πινελιές που να εκφράζουν την δική σας οικογένεια και τις παραδόσεις της και δώστε στην γιορτή του παιδιού σας τον δικό της χαρακτήρα που να έχει νόημα για την δική σας οικογένεια και το δικό σας παιδί. Δεν χρειάζεται όλα τα παιδικά πάρτι να είναι ίδια έτσι δεν είναι;

Το λάθος που κάνουμε και ξανακάνουμε είναι πως ξεχνάμε πως αυτή η γιορτή πρέπει να είναι στα μέτρα αυτού που γιορτάζει, που στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι το παιδί. 

Δημήτρη σου υπόσχομαι να μην το ξεχάσω!!

Χαρούμενα γενέθλια λοιπόν!!

Πρόταση 5: Χρωμάτων συνέχεια...τα μπουκαλάκια παίζουν bowling!

Αφού δώσουμε την αισθητηριακή εμπειρία των βασικών και συμπληρωματικών χρωμάτων στο παιδί, από ηλικία 18 μηνών και μετά, μπορούν με το ίδιο υλικό να ακολουθήσουν ένα σωρό δραστηριότητες. Στη αρχική αισθητηριακή προσέγγιση λέμε μόνο το όνομα.

• Γύρω στα 2 1/2 μπορούμε να φτιάξουμε άλλο ένα σετ από τα βασικά και συμπληρωματικά χρώματα ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΙΔΙΟ (μπουκάλι, καπάκι, απόχρωση) και να δείξουμε στο παιδί να τα ζευγαρώνει. Θα ξεκινήσουμε πάλι με τα τρία βασικά (κοκκινο, κίτρινο, μπλε) και τα ζευγάρια τους. Βάλτε τα όλα σε ένα καλάθι (κατα προτίμηση ζευγαρωμένα ώστε να βλέπει το παιδί το τελικό αποτέλεσμα) και όταν το δέιξετε, ανακατέψτε τα και ζευγαρώστε τα πό την αρχή. όταν βάζετε στο ράφι του κάτι καινούργιο δεν χρειάζεται αμέσως να του το δείξετε, απλά βάλτε το όμορφα τακτοποιημένο (εδώ ζευγαρωμένα τα χρώματα) και αφήστε το παιδί που απορροφά το περιβάλλον να πάει μόνο του σε αυτό. Έχουν περάσει και 5 ημέρες πριν ο Δημήτρης ανακαλύψει μία καινούργια δραστηριότητα στα ράφια του, ή απλά την έχει κοιτάξει χωρίς να της αγγίξει.
• Όταν καταφέρει το ζευγάρωμα των βασικών προσθέστε και όλα τα συμπληρωματικά και κάντε το ίδιο με παραπάνω.
• Γύρω στα 3 1/2- 4 χρόνια μπορείτε να παίξετε παιχνίδια με το ένα σετ μόνο. Παίρνετε ένα χρώμα και ψάχνετε μέσα στο σπίτι ένα αντικείμενο που να έχει το ίδιο χρώμα. Έτσι τελείως εμπειρικά το παιδί θα ανακαλύψει ότι δεν υπάρχει μόνο ένα κόκκινο άλλα πολλά και θα ανακαλύψει τις αποχρώσεις!!! Τι ωραία ευκαιρία να συνδέσετε με την ζωγραφική και την τέχνη....

 Αν το παιδί σας είναι ήδη μεγαλύτερο μην διστάσετε!! Αν είναι 4 ή 5 ή και μεγαλύτερο μπορείτε να φτιάξετε μαζί αυτό το υλικό και να παίξετε με αντικείμενα του σπιτιού. Αν είναι 6 ή 7 χρονών δεν θα το ενδιαφέρουν πια τα χρώματα και τα ονόματα αλλά το πόσες σταγόνες θα ρίξει και τι συμβαίνει με την μίξη των χρωμάτων. Μπορείτε δηλαδή να το χρησιμοποιήσετε σαν μια κυριακάτικη κατασκευή και να αφήσετε το παιδί να πειραματιστεί!! Όποτε και να το φτιάξετε μην το πετάξετε. Για ακόμα μεγαλύτερα παιδιά μαζί μεωμια μπάλα μπορεί να γίνει ένα ωραίο υπαίθριο μποουλινγκ! Δεν είναι ωραίο το παιχνίδι που κάποτε τους έμαθε τα χρώματα να τους διασκεδάζει τώρα με τους φίλους τους;

Κι όλα αυτά  με μερικά μπουκαλάκια!!! Τι σου είναι η ανακύκλωση τελικά!!

Πρόταση 4: Πράσινη εισαγωγή στα χρώματα

Πάντα πίστευα ότι τα παιδιά δεν χρειάζονται ακριβά παιχνίδια αλλά όμορφα προσεγμένα και φτιαγμένα με πολύ αγάπη. Άλλο αν δυσκολευόμαστε πολύ σε αυτή τη χώρα να τα βρούμε και χρειάζεται να τα πληρώσουμε ακριβά!

Να λοιπόν τι έφτιαξα για να δώσω το πρώτο ξεκάθαρο αισθητηριακό ερέθισμα για τα χρώματα στον Δημήτρη και παράλληλα να ανακυκλώσω πλαστικά μπουκάλια. Για να μην ξεχνιόμαστε όταν δίνουμε έννοιες αφηρημένες (όπως χρώμα σχήμα κτλ) στα παιδιά κάτω των 5 πρέπει να τις δίνουμε ξεκάθαρα. Η απομόνωση της δυσκολίας όπως την ονόμασε η Μ.Μοντεσσόρι, βοηθά το παιδί να εστιάσει σε μία ιδιότητα και να την ταξινομήσει στο νου του ευκολότερα. Άρα για να δώσουμε ξεκάθαρα την ιδιότητα του χρώματος στο παιδί πρέπει όλες οι άλλες ιδιότητες του παιχνιδιού (σχήμα, μέγεθος, υλικό ) να είναι ίδιες! 

Μετά από ένα όμορφο βράδυ με φίλους είχα ότι χρειαζόμουν...

Να τι θα χρειαστείτε κι εσείς: 6 μπουκαλάκια αναψυκτικού της ίδιας μάρκας (ίδια μπουκάλια), νερό, υγρή κόλλα, χρώματα ζαχαροπλαστικής σε κόκκινο κίτρινο μπλε ή τέμπερα (απλά το αποτέλεσμα δεν θα είναι διάφανο), καπάκια στα αντίστοιχα χρώματα.

Διαδικασία

Πλύνετε καλά τα μπουκαλάκια και γεμίστε με νερό. 

Στάξτε 2 σταγόνες από κάθε χρώμα και ανακινήστε να διαλυθεί.

Φτιάξτε ένα κόκκινο, ένα κίτρινο, ένα μπλε,

ένα πορτοκαλί (2 σταγονες κοκκινο+2 κίτρινο),

ένα πράσσινο (2 σταγόνες κίτρινο + 2 μπλε),

ένα μώβ (2 σταγόνες μπλέ και 3 κόκκινο).

Ταιριάξτε τα καπάκια, αν το ψάξετε υπάρχουν σε όλα τα χρώματα καπάκια, αν δεν βρείτε καλύτερα να είναι όλα λευκά. Μην τα βάψετε, ένα παιδί 18 μηνών σίγουρα θα τα βάλει στο στόμα του. Βάλτε κόλλα στο καπάκι και κουμπώστε καλά. Αφήστε να στεγνώσει και καθαρίστε από τυχόν υπολείμματα κόλλας.

η σειρά τοποθέτησης είναι σημαντική!

δοκίμασα να κολλήσω αφρώδες υλικό στο καπάκι αλλά μάταια, το ξεκόλλησε αμέσως, έτσι αναζήτησα καπάκια στα αντίστοιχα χρώματα. !!

Παρουσίαση στο παιδί και στήσιμο

Βάλτε τα σε ένα δίσκο ή καλάθι με χαμηλό περίγραμμα για να φαίνονται τα χρώματα. Το φυσικό φως τα αναδεικνύει πολύ.

Αφήστε το παιδί να τα ανακαλύψει. Όταν τα βρει πιάστε τα ένα ένα και πείτε του το όνομα του χρώματος. Μην επιμένετε πολύ αρκεί η ονομασία και οι αισθήσεις θα κάνουν την δουλειά τους. Όταν τα φέρνει σε εσάς μπορείτε να του λέτε "μου έφερες το κόκκινο, θέλεις να σου δώσω το κόκκινο...με φυσικό τρόπο δηλαδή κάνετε συζήτηση και επαναλαμβάνετε το όνομα πολλές φορές. Αυτό αρκεί.

Μην τα δώσετε όλα μαζί είναι πολλά. Πρώτα τα 3 βασικά (κόκκινο, κίτρινο, μπλε) και μετά ανά μία εβδομάδα προσθέτετε και ένα με αυτή τη σειρά πορτοκαλί, πράσινο και μωβ (συμπληρωματικά).

Είναι σημαντικό το παιδί να τα βρίσκει στη σωστή σειρά η οποία είναι : κόκκινο, κίτρινο, μπλε, πορτοκαλί, πράσινο, μωβ. Πολύ αργότερα (μετά τα 3 χρόνια) μπορείτε να βάλετε καφέ, άσπρο και μαύρο και γενικά να δώσετε και άλλα χρώματα που είναι προιοντα μίξης βασικών και συμπληρωματικών χρωμάτων.  Ο αφομοιωτικός του νους θα απορροφήσει την ιδιότητα αλλά και την λογική σειρά των χρωμάτων, το γιατί θα το καταλάβετε και εσείς και το παιδί πολύ αργότερα...

Το έβαλα μπροστά στο παράθυρο γιατί  το φως βοηθά πολύ στα χρώματα, εδώ έχουμε φτάσει μέχρι και το πράσινο με τον Δημήτρη. Η βάση είναι ένα συρτάρι μπαμπού γυρισμένο στο πλάι. Τόσο απλά και οικονομικά και ο μικρός τα λατρεύει.

 Καλή επιτυχία και μην πιείτε όλα τα αναψυκτικά μόνοι σας!!

Πρόταση 3: Φθινοπωρινό κάδρο

Μιας και χθες μιλήσαμε για το φθινόπωρο και πως να το βάλουμε σπίτι πιο χειροπιαστά, σήμερα φτιάξαμε με τον Δημήτρη ένα κάδρο για το δωμάτιο του. Τον πλάκωσε το πάπλωμα το πρωί και έτσι είχα λίγο χρόνο όχι παραπάνω από μισάωρο να ετοιμάσω την δουλειά.

Να τι χρειάστηκα: έναν φελό (από το κρασί που ήπιαμε χθες!), κοπίδι, ακρυλικά χρώματα, ένα σφουγγάρι κουζίνας, ψαλίδι, χαρτόνι ή καμβά, κορνίζα, μολύβι και μία ξυλομπογιά, εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παλιά σφραγίδα, έναν δίσκο για να δουλέψετε μέσα. Εμείς το κάναμε με σφραγίδα μιας και ο μπαμπάς μας μας δίνει συχνά!
Ας δούμε τι έγινε σε εικόνες:

 με μολύβι σχηματίζω το φύλλο και κόβω με κοπίδι τον φελλό ή κόβω εντελώς το φύλλο και κολλάω με υγρή κόλλα πάνω στην σφραγίδα.

 ζωγραφίζω με ξυλομπογια ένα κλαδί και κόβω το σφουγγάρι έτσι ώστε να χωρέσει στο πιατάκι.

Βάζω τα επιθυμητά χρώματα στο σφουγγάρι προσθέτω λίγο νερό και πιέζω για να ποτίσει το σφουγγάρι. Εδώ άφησα ξεχωριστά τα χρώματα ώστε να βγει το φύλλο μισό κόκκινο μισό κίτρινο. Παίξτε και θα το βρείτε!

 ετοιμάζω το δίσκο, λίγο χαρτί κουζίνας από κάτω θα βοηθήσει. Κάνω ένα δύο φύλλα από πριν για να δει ο Δημήτρης το σωστό σημείο, θα κάνω και μερικά όταν του το δείξω.

του άρεσε! Και συνεχίζει σε ένα άλλο χαρτί!

 Στέγνωσε, το στολίσαμε στην βιβλιοθήκη! Αλλά...

ο Δημήτρης συνεχίζει....

Για μικρότερα παιδιά (ο Δημήτρης είναι 18 μηνών) μπορείτε να δώσετε οικολογικές δακτυλομπογιές και να κάνουν μουτζούρες προσπάθειας σε ένα χαρτόνι με φθινοπωρινά χρώματα και έπειτα να κολλήσετε κλαδάκια από πάνω για να γίνει το κάδρο.
Για μεγαλύτερα πάρα πολλές εκδοχές, να κολλήσουν μόνα τους ροκανίδια με κόλλα και πινέλο και έπειτα να σφραγίσουν ή με αληθινά φύλλα όπως σας έγραψα χθες...φαντασία να έχετε.
Καλή επιτυχία..!

Πρόταση 2: Οι φωτογραφίες ζωντανεύουν

Τα παιδιά περνούν μια περίοδο γύρω στους 18 μήνες που θέλουν να τα πουν όλα!! Προσπαθούν να αρθρώσουν όλες τις λέξεις που ακούνε και έχουν ενδιαφέρον για την ονομασία των αντικειμένων και των οικείων τους. Να μια ιδέα που εφάρμοσα πριν από λίγες μέρες με τον Δημήτρη και του άρεσε πολύ:

 Επέλεξα φωτογραφίες της οικογένειας με καθαρά πρόσωπα και ενδιαφέρουσες πόζες, τις κόλλησα σε χαρτονάκια λίγο μεγαλύτερα (σαν πασπαρτού) και έγραψα λίγα λόγια από πίσω  (προσοχή όχι κεφαλαία όλα τα γράμματα και με ευανάγνωστα καθαρά γράμματα). 

Τις πλαστικοποιήσα και έτοιμες οι κάρτες! Στην αρχή δώστε 3-4, ετοιμάστε όμως περισσότερες ώστε να προσθέτετε ανά διαστήματα. Είναι εύκολο οικονομικό και εισάγει σταδιακά και στην ανάγνωση άρα μπορεί να τους είναι αγαπητό για πολύ καιρό, ή να το αποσύρετε όταν δεν έχουν ενδιαφέρον και να το επαναφέρετε όταν μπουν στην ανάγνωση. Επιπλέον σε εμάς φάνηκαν πολύ χρήσιμες, μιας και είναι εύκολο να τις μεταφέρεις, για να τις έχουμε μαζί σε βόλτες ή σε άχαρη αναμονή στο γιατρό!!

Μπορείτε να τις βάλετε και σε ένα φακελάκι πλαστικό ή υφασμάτινο με εύκολο κούμπωμα για να προσθέσετε ένα ακόμα κίνητρο, να το ανοίξουν να τις βάλουν και να τις βγάλουν μόνα τους. Οι φάκελοι που έχουν τα βιβλιοπωλεία με σούστα είναι ότι πρέπει!!

Αν έχετε βιβλιοθήκη στο παιδί εκεί θα ήταν ένα καλό μέρος να τις βάλετε για να τις βρίσκει όποτε θέλει. Συζητήστε μαζί του, δείτε τα πρόσωπα το μέρος , τα αντικείμενα...μια φωτογραφία εύκολα μπορεί να γεννήσει μια ιστορία, ακολουθήστε το ενδιαφέρον του παιδιού σας. Ένα δύσκολο βράδυ, χρησιμοποίησα μια από τις κάρτες για να πω μια ιστορία, έτσι χαλάρωσε και κοιμήθηκε σαν πουλάκι! Αυτοσχεδιάστε η ηλικία των 18 μηνών μπορεί να είναι μόνο οι αφετηρία...

 Να ένα παράδειγμα γραφής και στησίματος σε ράφι ( σε θήκη για χαρτοπετσέτες)

Καλή επιτυχία!!

Φθινόπωρο...και;

..επιτέλους βροχή! Μια υπέροχη εποχή που ούτε η ζέστη αλλά ούτε και το κρύο μας δίνουν δικαιολογία να μείνουμε μέσα...

μια γεύση από Αθανάσιο Διάκο Φωκίδας...το φθινόπωρο

Και επειδή δυστυχώς δεν μπορούμε να είμαστε εκεί να μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε με τα παιδιά για να βιώσουν πιο ουσιαστικά την αλλαγή της εποχής που τώρα μπαίνει! 

Τα παιδιά κάτω των 5 δεν έχουν ακόμα την ικανότητα να κατανοούν τις αφηρημένες έννοιες όπως αυτή του χρόνου ή της εναλλαγής των εποχών, για αυτό και πρέπει να τις συνδέουμε με χειροπιαστά πράγματα. Έτσι θα τα βοηθήσουμε να κατανοήσουν την σειραϊκότητα των εποχών. Να λοιπόν μερικές ιδέες...

Για παιδιά από 0 έως 3 μηνών: 

• φτιάξε ένα μομπίλ και κρεμάστε το πάνω από το κρεβάτι του ή τον χώρο που αναπαύεται. Τα φύλλα είναι τόσο ελαφρά που θα αιωρείται πολύ όμορφα.

   ξύλο και φύλλα

  λίγο πιο περίπλοκο οδηγίες εδώ

• ντυθείτε κατάλληλα πάρτε την ομπρέλα σας και βγείτε ένα φθινοπωρινό περίπατο με τον μάρσιπο, αφήστε τις μυρωδιές και τους ήχους να μιλήσουν στο παιδί. Φορέστε παπούτσια που δεν γλιστρούν (όπως καταλάβατε...κάποιος δεν φόρεσε!!). Καταπληκτικές και όχι πολύ ακριβές είναι οι διάφανες ομπρέλες που δεν κρύβουν το φως αλλά και την βροχή

  προτιμήστε την διάφανη όταν θα του αγοράσετε

                                                                                    δική του ομπρέλα, νομίζω κυκλοφορούν αρκετές

• μαζέψτε φύλλα από πλατάνι. Δώστε τα στο παιδί να τα τρίψει να τα πιάσει, να τα μυρίσει, μην το αφήσετε να τα φάει! Μαζέψτε διαφορετικές αποχρώσεις για να είναι πιο ενδιαφέρον!

Για παιδιά 3 μηνών έως 3 ετών

Προσαρμόστε τις ιδέες στην αντίστοιχη ηλικία και τις ικανότητες του παιδιού σας

• φτιάξτε το καλάθι του φθινοπώρου, ή αν έχετε την γωνιά της φύσης στο δωμάτιο του, μαζέψτε φθινοπωρινά αντικείμενα και βάλτε τα εκεί. Για το καλάθι θα χρειαστείτε: ένα καλάθι με χερούλια και μέγεθος που μπορεί να μεταφέρει μόνο του, από φυσικό υλικό (μπαμπου ή ξύλο) για να ταιριάζει αισθητικά με το φθινόπωρο. Βάλτε μέσα φθινοπωρινά φρούτα, καρπούς και φύλλα. Αφήστε το παιδί να τα εξερευνήσει. Πείτε το όνομα τους. Απλώστε τα και ζητήστε του να σας τα δώσει λέγοντας το όνομα τους. Μην βάζετε πολλά αντικείμενα μαζί, 3-4 είναι αρκετά και τα εναλλάσσετε μόλις χάνει το ενδιαφέρον του.

 δίσκος για το τραπέζι της φύσης

• στολίστε το δωμάτιο και το σπίτι μαζί με το παιδί με φθινοπωρινά κάδρα. Μπορείτε να αγοράσετε καμβά και να ζωγραφίσει με τα δάχτυλα του με καφέ πορτοκαλί και σκούρο πράσινο έναν αφηρημένο πίνακα. Για πιο μεγάλα παιδιά μπορείτε να φτιάξετε κολάζ με φύλλα και καρπούς. Μια οικονομική λύση που αρέσει  πολύ στα παιδιά είναι να έχετε κορνίζες στο σπίτι και στο δωμάτιο του και να βάζετε φωτογραφίες εποχής (από μια εκδρομή φθινοπωρινή που έχετε πάει ή τον παππού και τη γιαγιά στην βροχή κτλ). Ξεκινήστε να βγάζετε τέτοιες εποχιακές φωτογραφίες, εκτυπώστε τις και χρησιμοποιηστε τις κυκλικά μέσα στο χρόνο. Τα παιδιά λατρεύουν να βλέπουν ανθρώπους που ξέρουν στις φωτογραφίες.
• Μαγειρέψτε μια μηλόπιττα. συνδυάζει όλες τις αισθήσεις αλλά και τα μαθηματικά! Τα παιδιά στο σχολείο την λάτρεψαν, να μια ωραία συνταγή που έχω δοκιμάσει, αφαιρέστε λιγάκι ζάχαρη ή βάλτε καστανή.

Για μεγαλύτερα παιδιά

• Συζητήστε και παρατηρήστε τις αλλαγές στο καιρό, στα φυτά, στα ρούχα μας μαζί τους. Με κάθε ευκαιρία αναφερθείτε σε αυτά.
• Γράψτε μια λίστα με τις δουλειές του φθινοπώρου, και τις αλλαγές στο σπίτι (χαλιά κτλ). Αν το παιδί γράφει ενθαρρύνετε να το κάνει αυτό. Βάλτε την σε ένα σημείο και κάντε απο κοινού τις αλλαγές. Ένα παιδί δεν μπορεί να στρώσει το χαλί αλλά μπορεί να βάλει το πατάκι στην πόρτα ή στο μπάνιο. Μπορεί να βάλει τα καλοκαιρινά του σε ένα  καλάθι  για να μπουν στο πατάρι. 

 αν δειτε κατι τέτοιο μάλλον το παρακάνατε, αάυριο πάλι!!

Ξέρω όλα αυτά θέλουν γαϊδουρινή υπομονή αλλά και να έχετε πάρει απόφαση ότι δεν θα γίνουν σε μια μέρα ούτε στην εντέλεια. Όταν έχουμε παιδί κάπως έτσι είναι τα πράγματα. Αν από τώρα το εντάξετε στην ρουτίνα της οικογένειας ίσως αργότερα βρεθείτε λιγότερο στην θέση να πέιτε "μα τίποτα δεν σέβεσαι πια, ξέρεις πόσο κόπο έκανα να σου φτιάξω την ντουλάπα!" γιατί απλά θα ξέρει!! Τα παιδιά αγαπούν να κάνουν πράγματα όπως εσείς με εσάς. Δώστε λοιπόν μια Κυριακή και διασκεδάστε το αλλάζοντας ντουλάπες!! Μπείτε όλοι στο παιχνίδι ο καθένας όπου και όσο μπορεί!

• Προμηθευτείτε από όσο νωρίς (ηλικιακά) αντέχετε νιτσεράδα, γαλότσες και αδιάβροχο. Τα παιδιά που μένουν κλεισμένα μέσα είναι αυτά που αρρωσταίνουν περισσότερο, αποδεδειγμένο!! Πάρτε και για σας! Βγείτε μετά την βροχή βόλτα...δείτε τις λιμνούλες σαν πρόκληση! (και σαν μερικά πλυντήρια παραπάνω!)

Δώστε στα παιδιά εμπειρίες και λόγους να αγαπήσουν κάθε εποχή για αυτό που είναι. Το Φθινόπωρο δεν πρέπει να είναι η εποχή που τελειώνει η θάλασσα, κλεινόμαστε μέσα και αρχίζουν (ωωχ) τα σχολεία, μπορεί να είναι η εποχή που αν ντυθούμε αλλιώς μπορούμε να περπατήσουμε στην βροχή, το σπίτι γίνεται πιο ζεστό και παίζουμε επιτραπέζια! 

  Καλό φθινόπωρο!!